Lè gen anpil dezòd politik nan yon peyi, envestisè pa vini
envesti lajan pou bay moun travay. Se envestisman prive ki kreye travay. E si
pa gen travayè pa gen sendika. Nan grèv manch long 1987-1990, peyi a te pèdi
200 000 djòb.
Si pa genyen envestisman prive pa gen travay
Genyen yon bagay danjere ki menase nou tout, e l ap devlope
nan peyi dayiti onivo ekonomik. Sòti Septamb 2014 rive Fevrye 2015, akòz de
dezòd politik nan lari a, peyi a pèdi plis pase US$750 milyon dola ameriken.
Kokenn chenn pèt sa yo pral gen enpak negatif sou to kwasans ekonomik peyi a k
ap pral fè bak. Akòz de dezòd sa yo, nou pèdi tou momentum sou jefò
rekonstriksyon yo e jefò ki t ap fèt pou bay biznis jarèt e kreye plis travay.
Konpayi ki te komanse enterese e ki t ap envèsti nan peyi dayiti komanse rale
bak, tèlman yo dekouraje poutèt dezòd politik ki nan lari a. Nou tout konnen ke
se envèstisman prive ki kreye travay. Si pa gen envestisman prive, p ap genyen
travay pou moun k ap chache travay. Yon konpayi etranje ki voye materyèl an
Ayiti pou pwodiksyon byen, si byen sa a, akòz de grèv ak dezòd politik, pa rive
lè li sipòze rive lòtbòdlo, konpayi sa a ap pèdi anpil lajan e otomatikman ou
vinn tounen yon peyi ki pa fyab ekonomikman.
Dezòd politik gen move konsekans
Kidonk konpayi
etranje sa yo e moun ki genyen lajan, akòz de dezòd politik, yo pito al envesti
e al kreye travay nan lòt peyi, kote ki pa gen gagòt ak kraze-brize. Lòt
konsekans dezòd politik sa yo, sèke sa louvri pòt pou enflasyon an monte anpil,
sa vle di ant 11 e 16 pousan. Si safèt, manje ak lavi pral pi chè e pral genyen
plis mizè nan peyi a.
Lòt bagay pou
nou swuiv se enpak dezòd politik sa yo sou goud la, pa rapò a dola ameriken an.
Si nou gen malè rive nan yon sitiyasyon kote n ap bezwen 60 goud pou yon dola
ameriken, sa pral kreye yon katastròf ekonomik. Plis pase 80 pousan de sa nou
manje e konsome soti aletranje. Ki kote nou pral jwen dola pou komande, si se
60 goud pou nou bay pou yon dola ameriken? Mwen pa menm pale de Venezuela ki
gen pwoblèm ekonomik anndan lakay li, ki kapab, fòse li fèmen pwogwam
petrokaribe ki bay 14 peyi karayib petròl. Petrokaribe reprezante 88 pousan
bidjè envestisman leta dayiti. Imajine’w yo koupel yon maten, sa t ap tèt chaje
pou malere, pou malerèz, pou biznismann e pou peyi a.
Atansyon tchouboum !
Dirijan politik peyi a ki nan pouvwa, e patikilyèman sa ki
nan opozisyon yo, dwe reflechi sou koze sa yo nan jou kap vini yo, anvan ke y
al lage peyi a nan yon tchouboum ekonomik ke li p ap kapab sòti ladanl. M ap
felisite responsab leta yo, men m ap felisite de fason espesyal sendika yo,
paske yo konpran ke pa gen sendika san travayè e p ap gen travayè si yo kraze
sitiyasyon ekonomik peyi a. Lidè sendika yo aprann anpil de politisyen
anakopopilis san vizyon ki te sipòte grèv manch long epòk 1988-90. Rezilta grèv
manch long sa yo nan epòk sa sèke tout konpayi etranje yo te ale fè wout yo e
te travèse nan lòt peyi. Nan mouvman negatif sa yo se peyi a ki te pèdi 200.000
djòb
Sa te kreye yon sitiyasyon kote twaka travayè ki te nan
sendika te pèdi jòb yo. Se sa k fè ke anpil sendika san travayè te pèdi fòs ak
mwayen ekonomik yo. Jodi a se menm politisyen anakopopilis sa yo ki pa vle
kompwomi ant sendika e leta, e k ap chache kraze ekonomi peyi ke yo te kite an
degraba lè yo te pèdi pouvwa a an 2011. Politisyen anakopopilis yo pa konpran
dosye gaz la. Yo deklare nan radyo ke gaz pi bon mache Sendomeng. Nouvèl sa fo.
Gaz la pi chè Sendomeng.
Lòt erè ke anakopopilis yo fè sèke Sendomeng van gaz
la an lit e lakay nou van li pa galon. Ou bezwen 3lit78 pou yon galon, yon
lòt erè politisyen anakopopilis yo
nan move kalkil ke yo fè. Yo di tou ke gaz la pi chè an ayiti pa rapò ak lot
peyi. La ankò se manti, kom peyi ki pa fè gaz Ayiti se 4em peyi sou latè kote
gaz la mwen chè. Gazoline $1.63 Trinidad ki fè gaz, $4.24 Ayiti, $4.30
Sendomeng, $5.36 Barbados, $5.00 Antigua, $5.90 St. Lucie e $5.00 Cuba. Si ou
se yon patriyòt w ap konpran pawòl sa yo e w ap chache kompwomi. Si w ap gade
lonbrit ou tankou yon anakopopilis, ou pral joure e voye monte e kontinye nan
politik dezòd, boule ak kraze.
